Je hoeft het huis niet uit te gaan. Blijf zitten aan je tafel en luister. Luister niet eens, wacht gewoon. Wacht niet eens, wees volkomen stil en alleen. De wereld zal zich bij je aandienen om te worden ontmaskerd, ze kan niet anders, in extase zal ze voor je kronkelen.’
– Franz Kafka
Pak je autosleutels uit je broekzak, gooi ze in de lucht en vang ze op. In het korte moment dat de sleutels door de lucht vliegen, je ogen de sleutels volgen en je de sleutels vangt ervaar je de staat van meditatief bewustzijn. Je bent vrij van gedachten en ervaart geen spanning over wat je nog allemaal moet gaan doen of wat je net gedaan hebt. Al je aandacht gaat uit naar het volgen, zien en vangen van de sleutels. De essentie van meditatie is niets meer of minder dan het je volle aandacht geven aan de ervaring van het huidige moment.
In theorie klinkt meditatie eenvoudig, maar in de praktijk is het vaak een uitdaging. Iedere meditatieoefening bestaat daarom uit drie basisprincipes die je gaan ondersteunen. Deze drie basisprincipes vormen de broncode van bijna iedere meditatieoefening. Wanneer je ze nauwgezet volgt is een staat van meditatieve ontspanning en helderheid slechts een kwestie van tijd en activeer je tegelijkertijd een proces wat je gaat helpen om zowel je innerlijke wereld beter te gaan leren kennen als vaardiger te worden in het omgaan met afleidingen en weerstand.
1. Focus de aandacht
We focussen op één ding of object om onze geest te concentreren. Deze focus kan o.a. op onze ademhaling, een woord dat we herhalen, sensaties in ons lichaam, of zelfs onze gedachten zijn. Vaak concentreren we ons bij het mediteren op onze zintuigen. Als we ruiken, voelen, luisteren of proeven ontsnappen we aan onze gedachtespinsels en zijn we weer gefocust op wat er zich in het huidige moment afspeelt.
2. Herstel de aandacht
Als onze gedachten afdwalen, brengen we deze terug naar het meditatieobject of de focus. Ondanks dat je tijdens het mediteren bewust je aandacht richt op een meditatieobject zul je merken dat de aandacht tijdens een meditatieoefening nog veelvuldig zal afdwalen. Het regelmatig afdwalen van de aandacht is normaal en betekent niet dat je verkeerd mediteert. Wat je wel kunt doen is steeds weer bewust herstellen. Het hele proces is alsof we met een camera op een object inzoomen. Het object treedt op de voorgrond en alle andere zaken zijn wel aanwezig maar verdwijnen naar de achtergrond. Iedere keer als we afgeleid worden door objecten op de achtergrond zoomen we weer in op ons object op de voorgrond. Dit proces herhaalt zich tijdens een meditatie soms wel een oneindig aantal keer.
3. Accepteer en omarm
Alle gedachten en sensaties laten we tijdens de meditatie aan ons voorbij gaan. Als we mediteren horen we nog steeds het geluid van voorbij razend verkeer, voelen we nog steeds de kater van gisteren, denken we nog steeds aan de klussen die we morgen moeten doen enzovoort. Het grote verschil is dat deze afleidingen ons niet meer hoeven te storen. Tijdens het mediteren proberen we niet te oordelen, conclusies te trekken of over bijzaken na te denken. Ook hoef je niets te veranderen, te bereiken of op te snappen. We omarmen en leven het huidige moment zoals het simpelweg nu is.
‘Meditatie is de enige bewuste en systematische menselijke activiteit waar het in de kern niet gaat over het verbeteren van jezelf of ergens anders te komen, maar wel om simpelweg te realiseren waar je al bent.’ – Jon Kabat-Zinn
Het resultaat van het volgen van de basisprincipes is dat in de loop van de meditatie een reactie op gang komt die precies het tegenovergestelde is van stress. De geest komt tot rust, de aandacht wordt alert en het lichaam ontspant. Interessant aan de drie basisprincipes van meditatie is dat ze misschien op je overkomen als een techniek of het aannemen van een houding, maar dat ze in feite de eigenschappen van een in natuurlijke balans en in de flow staat verkerende geest modelleren.
